De Vierschaar
De Vierschaar was het openbaar gerechtshof in het paleis en werd alleen gebruikt als er doodvonnissen uitgesproken moesten worden. Het publiek kon vanaf de Dam meekijken wat er zich in de Vierschaar afspeelde door de wand met de vensters. Er is veel beeldhouwwerk in de Vierschaar, en alles daarvan geeft een diepere ernst aan wat er zich afspeelde in de zaal.
Drie gerechtigheidsscènes
Tussen en naast de kariatiden, de vier vrouwen die de zuilen vormen, zijn drie reliëfs te zien met als thema gerechtigheid. Van links naar rechts zijn de rechtspraak van Zaleucus, het oordeel van Salomo en de rechtspraak van Brutus afgebeeld. Het verhaal van Zaleucus komt uit de Griekse oudheid, dat van Brutus uit de Romeinse oudheid en het verhaal van Salomo is een Bijbels verhaal.
Op het linker reliëf is het moment gebeeldhouwd dat Zaleucus’ oog uitgestoken wordt, terwijl zijn zoon, die hetzelfde lot heeft ondergaan, naast hem zit. Zaleucus was een Griekse wetgever in Italië in de 7e eeuw voor Christus. Volgens de legende had hij als de straf voor vreemdgaan het uitsteken van beide ogen ingesteld. Maar toen ging zijn zoon vreemd. Zaleucus besloot toen de helft van zijn zoons straf op zich te nemen, waardoor bij beide een oog uitgestoken werd.
Het verhaal achter de tweede reliëf is dat twee vrouwen bij koning Salomo, die wijsheid had gekregen van God, kwamen met een dood en een levend kindje. Beiden beweerden dat het levende kindje van hen was, en ze wilden dat Salomo besloot wie het levende kindje zou krijgen. Salomo besloot het kindje in tweeën te delen, maar de echte moeder smeekte hem het kindje te laten leven en aan de andere moeder te geven. Hierdoor wist Salomo wie de echte moeder was. Op de reliëf is het moment te zien dat Salomo opdracht geeft het kindje in tweeën te hakken.
Op de laatste reliëf is te zien hoe Brutus' tweede zoon zijn straf ondergaat, nadat deze al voltooid is bij de eerste zoon. Brutus' zonen hadden een samenzwering tegen de twee Romeinse consuls, waaronder Brutus. De zonen kregen de doodstraf nadat hun samenzwering ontdekt was. Brutus moest de beul het teken geven. Ondanks dat het zijn zonen waren, moest Brutus rechtvaardig zijn.
Deze reliëfs zijn hier aangebracht omdat ze drie dingen symboliseren die de rechters nodig hadden: Zaleucus' verhaal staat voor barmhartigheid, het verhaal van Salomo voor wijsheid en het verhaal van Brutus voor rechtvaardigheid.
Op het linker reliëf is het moment gebeeldhouwd dat Zaleucus’ oog uitgestoken wordt, terwijl zijn zoon, die hetzelfde lot heeft ondergaan, naast hem zit. Zaleucus was een Griekse wetgever in Italië in de 7e eeuw voor Christus. Volgens de legende had hij als de straf voor vreemdgaan het uitsteken van beide ogen ingesteld. Maar toen ging zijn zoon vreemd. Zaleucus besloot toen de helft van zijn zoons straf op zich te nemen, waardoor bij beide een oog uitgestoken werd.
Het verhaal achter de tweede reliëf is dat twee vrouwen bij koning Salomo, die wijsheid had gekregen van God, kwamen met een dood en een levend kindje. Beiden beweerden dat het levende kindje van hen was, en ze wilden dat Salomo besloot wie het levende kindje zou krijgen. Salomo besloot het kindje in tweeën te delen, maar de echte moeder smeekte hem het kindje te laten leven en aan de andere moeder te geven. Hierdoor wist Salomo wie de echte moeder was. Op de reliëf is het moment te zien dat Salomo opdracht geeft het kindje in tweeën te hakken.
Op de laatste reliëf is te zien hoe Brutus' tweede zoon zijn straf ondergaat, nadat deze al voltooid is bij de eerste zoon. Brutus' zonen hadden een samenzwering tegen de twee Romeinse consuls, waaronder Brutus. De zonen kregen de doodstraf nadat hun samenzwering ontdekt was. Brutus moest de beul het teken geven. Ondanks dat het zijn zonen waren, moest Brutus rechtvaardig zijn.
Deze reliëfs zijn hier aangebracht omdat ze drie dingen symboliseren die de rechters nodig hadden: Zaleucus' verhaal staat voor barmhartigheid, het verhaal van Salomo voor wijsheid en het verhaal van Brutus voor rechtvaardigheid.
Twee standbeelden tussen de vensters
Tussen de vensters zijn nissen met standbeelden. Vanaf hun bank zagen de rechters deze beeldhouwwerken als zij naar de gevangene keken. Het was belangrijk dat deze twee Deugden in hun gedachten waren als zij een beslissing namen, en niet het publiek buiten. De twee standbeelden stellen Gerechtigheid en Voorzichtigheid voor. Beide zien eruit als klassieke Romeinse beelden door de kleding die ze dragen.
De Gerechtigheid is geblinddoekt, om aan te geven dat zij onpartijdig is. Ze hoort een weegschaal vast houden waarop ze de bewijslast weegt, maar deze is verloren gegaan.
De Voorzichtigheid kijkt door middel van een spiegel naar wat zich tegenover haar afspeelt en lijkt het verleden en de toekomst te overwegen, zodat ze een wijze beslissing kan maken.
De Gerechtigheid is geblinddoekt, om aan te geven dat zij onpartijdig is. Ze hoort een weegschaal vast houden waarop ze de bewijslast weegt, maar deze is verloren gegaan.
De Voorzichtigheid kijkt door middel van een spiegel naar wat zich tegenover haar afspeelt en lijkt het verleden en de toekomst te overwegen, zodat ze een wijze beslissing kan maken.
De Assurantiekamer
In de Assurantiekamer kon je je laten verzekeren en werden polissen geregistreerd door de Assurantiemeesters. Zij spraken ook recht in dat soort zaken. Dit aparte rechtscollege in het Paleis op de Dam, dat zich toelegde op verzekeringszaken, werd in 1598 in het leven geroepen.
De kamer is ingericht met met meubilair met inlvoeden uit de Romeinse oudheid. Verhalen uit de Griekse oudheid zijn terug in de zien in de reliëf boven de deur en het schilderij wat in de kamer hangt.
De kamer is ingericht met met meubilair met inlvoeden uit de Romeinse oudheid. Verhalen uit de Griekse oudheid zijn terug in de zien in de reliëf boven de deur en het schilderij wat in de kamer hangt.
Desolate Boedelkamer
Vanaf 1643 werd de Desolate Boedelkamer gebruikt om failliet verklaarde personen tot overeenstemming te laten komen met hun schuldeisers. Deze faillissementen werden geregeld door de Commissarissen van de Desolate Boedels. Deze kamer is ingericht met hetzelfde meubilair als de Assurantiekamer. De Griekse oudheid is vertegenwoordigd door het reliëf boven de deur en het schilderij in de kamer.